Araç Değer Kaybı Nedir?

Kaza yapan ve onarılan bir aracın 2. el piyasasındaki değer düşüşüne “Araç Değer Kaybı” denilmektedir. Yargıtay tarafından araç değer kaybı hakkında yapılan yorum şu şekildedir; Değer kaybı, aracın trafik kazası sonucu hasarlanıp, onarılmasından sonraki değeri ile hiç hasarlanmamış haldeki değeri arasındaki farka ilişkin olup, araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2. el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti ve arasındaki fark göz önüne alınmaktadır.(Yargıtay 17. HD 2015/18959 E. 2016/5661 K. 09/05/2016)

Karayolları Trafik Kanunu Madde 97 Kapsamında Araç Değer Kaybı

Karayolları Trafik Kanunu madde 97 uyarınca trafik kazası sonucu zarar gören gerçek ya da tüzel kişilerin dava yoluna gitmeden önce zarara sebep olan/kusurlu bulunan aracın zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesini düzenleyen sigorta şirketine yazılı bir başvuruda bulunması gerekmektedir. Sigorta şirketine gönderilen bu talep yazısına uygulamada araç değer kaybı başvurusu adı verilmektedir.

Trafik kazalarından kaynaklanan tazminatlar için, 14.04.2016 tarihinde Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesi değiştirilmiştir. Buna göre “Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.” Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. maddesi uyarınca başvurular sigorta şirketine karşı yazılı şekilde iletilmelidir. 15 gün içerisinde başvurulan sigorta şirketi tarafından cevap verilmemesi veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması halinde zarar gören kişi kazanın durumuna göre Asliye Ticaret Mahkemesinde veya Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açabileceği gibi uyuşmazlığın çözümü için Sigorta Tahkim Komisyonu’na da başvurabilir.

Sigorta Tahkim Komisyonu’na Yapılan Başvuru

Sigorta şirketi tarafından başvurana 15 gün içerisinde cevap verilmemesi durumunda trafik kazasından zarar gören kişi Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapabilir. Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinin 12. fıkrası uyarınca Beş bin Türk Lirasının altındaki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararları kesindir. Beş bin Türk Lirası ve daha üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararlarına karşı kararın Komisyonca ilgiliye bildiriminden itibaren on gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere Komisyon nezdinde itiraz edilebilir. Kırk bin Türk Lirasının üzerindeki uyuşmazlıklar hakkında itiraz üzerine verilen kararlar için temyize gidilebilir.

Araç Değer Kaybı Tazminatının Dava Yolu İle Talep Edilmesi

Araç değer kaybı davaları Türk Borçlar Kanunu’ndaki haksız fiil sorumluluğuna dayanır. Yukarıda anlatıldığı üzere araç değer kaybı tazminatının dava yolu ile talep edilebilmesi için önce ilgili sigorta şirketine başvuru yapılmış olması gerekir. Araç değer kaybı davalarında tarafların tacir veya tüketici olması pek çok farklı ihtimali ortaya çıkarmaktadır. Sigorta şirketine yapılan başvurunun ardından sigorta şirketine karşı açılacak davalarda görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesidir. Ancak, açılacak olan dava araç sürücüsüne ya da aracın sahibine karşı açılacaksa ve bu kişiler tacir değilse aynı zamanda sigorta şirketi de hasım gösterilmeyecekse davanın Asliye Hukuk Mahkemesinde açılması gerekir.

6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 72. maddesi uyarınca araç değer kaybı davalarında zamanaşımı şu şekildedir; “Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.”

Araç değer kaybından doğan tazminat davalarında birden fazla yetkili mahkeme bulunmaktadır. Buna göre dava; davalının yerleşim yerinde, birden fazla davalı varsa bunlardan birinin yerleşim yerinde, trafik kazasının meydana geldiği yer mahkemesinde, zarar görenin yerleşim yeri mahkemesinde veya sigorta şirketinin merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabilir.

Araç Değer Kaybı Davası İçin Şartlar Neler?

Araç değer kaybını talep edebilmek için bir takım gereken şartlar mevcuttur.

• Gerçekleşen kazada %100 kusurlu olmamak gerekmektedir. Aracınızda bir hasarın oluşması ve bu hasar sonrasında aracınızın bir onarım işlemi görmüş olması gerekmektedir.
• Öte yandan aracınızın karışmış olduğu kaza üzerinden iki yıllık bir zaman geçmiş olmamalıdır.
• Araç değer kaybı talebine konu hasar gören parçalarınızın daha önceden hasar görmemiş olması gerekmektedir.
• Kusurlu olan aracın trafik sigortasının bulunması gerekmektedir. (Trafik sigortası yoksa kusurlu sürücünün kendisinden ve/veya araç sahibinden talep edilebilir.)
• Herhangi bir yaş sınırı ve Km sınırı bulunmamaktadır.